عضو هیئت انتخاب بخش نمایشنامه‌نویسی بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان
فدایی حسین: مشکل تئاتر کودک و نوجوان عدم شناخت نویسندگان با دنیای مخاطب است ع
فدایی حسین: مشکل تئاتر کودک و نوجوان عدم شناخت نویسندگان با دنیای مخاطب است ع 2
فدایی حسین: مشکل تئاتر کودک و نوجوان عدم شناخت نویسندگان با دنیای مخاطب است ع 3
عضو هیئت انتخاب بخش نمایشنامه‌نویسی بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان گفت: برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حاشیه‌ی جشنواره با هدف ارتقای سطح دانش و آگاهی هنرمندان شرکت‌کننده، می‌تواند موثر باشد.
به گزارش روابط عمومی جشنواره به نقل از خبرگزاری فارس _ گروه تئاتر: حسین فدایی‌حسین، چهره نام آشنای تئاتر کودک و نوجوان درباره برگزاری این رویداد نمایشی گفت: جشنواره‌ها به خودی‌خود فقط موتور محرک برای تولید اثر هستند و کمتر جشنواره‌ای را می‌توان مثال زد که به ارتقای سطح کیفی آثار کمک کند. البته این رسم است که در جشنواره معمولا آثار محدودی برتر شناخته می‌شوند و آثار زیادی هم مورد توجه قرار نمی‌گیرند، اما معمولا کسی توضیحی برای این انتخاب‌ها ارائه نمی‌دهد. نه آن کسی که رتبه آورده دلیل توجه به اثر و هنرش را متوجه می‌شود و نه کسی که رتبه‌ای نیاورده. دلیل آن هم این است که در جشنواره‌ها اصلا مجالی برای ارائه نقاط ضعف و قوت آثار نیست.
او افزود: فشردگی روزهای برگزاری جشنواره، حتی فرصت آن را فراهم نمی‌کند تا همه‌ی هنرمندان شرکت‌کننده تمامی آثار ارائه شده را ببینند، چه برسد به اینکه بخواهند آثار را هم ارزیابی کنند و به نقاط قوت و ضعف اثر خود پی ببرند.عضو هیئت انتخاب بخش نمایشنامه‌نویسی جشنواره بیست و هشتم تئاتر کودک و نوجوان گفت: کارگاه‌های آموزشی در حاشیه‌ی جشنواره‌ها هم با هدف ارتقای سطح دانش و آگاهی هنرمندان شرکت‌کننده برگزار می‌شود اما این کارگاه‌ها هم به دلایلی که نیاز به ارزیابی کارشناسانه دارد کمتر توانسته مؤثر باشند.
او با تاکید بر اینکه جشنواره‌ها در حال حاضر فقط محلی برای رقابت آثار است نه مجالی برای آگاهی از ضعف‌ها و قوت‌ها و فرصتی برای دانش‌افزایی و ارتقای سطح کیفی نمایش‌ها، تصریح کرد: شاید اتفاقی که چندسالی است در حوزه‌ی نمایشنامه‌نویسی جشنواره تئاتر کودک و نوجوان دنبال می‌شود بتواند به این هدف کمک کند و آن دومرحله‌ای شدن انتخاب آثار است. به این ترتیب که هیئت انتخاب در مرحله‌ی اول دو یا سه‌برابر تعداد آثاری که قرار است در نهایت انتخاب شود را در نظر می‌گیرد و در فرصتی چند هفته‌ای با دادن مشاوره‌های کارشناسی به نویسندگان، سعی در بالا بردن سطح کیفی آثار دارد. شاید اگر این روش انتخاب بتواند در مورد نمایش‌های ارائه شده به جشنواره از مرحله‌ی انتخاب متن تا شیوه‌ی اجرایی و تولید اثر هم در نظر گرفته شود، بتوان شاهد تحول در کیفیت آثار شرکت‌کننده در جشنواره بود.فدایی حسین در تشریح سطح کیفی آثار ارسالی به جشنواره بیست و هشتم، گفت: از آن‌جا که من فقط مسئولیت بخش نمایشنامه‌نویسی جشنواره را به عهده داشتم می‌توانم بگویم مشکل اصلی بسیاری از آثار همین عدم شناخت نویسندگان با دنیای مخاطب کودک و نوجوان بود. مشکل دیگر پرداختن به مضامین تکراری و بارها گفته شده و به طبع آن عدم وجود نگاه‌های تازه و نوآورانه بود.او افزود: نگاه سطحی و سرسری به مضمون و محتوا، ساختار ساده‌انگارانه اثر، جدی نگرفتن دنیای کودکان و نوجوانان و همچنین عدم شناخت فنی و تکنیکی از ساختار نمایشنامه‌نویسی از دیگر مشکلات آثار ارائه شده به جشنواره بود.
هرچند در مقایسه با نمایشنامه‌های بزرگسال بخش نمایشنامه‌نویسی جشنواره تئاتر فجر که ارزیابی آن‌ها را هم به‌عهده داشتم، می‌توانم بگویم نمایشنامه‌نویسان تئاتر کودک و نوجوان به مراتب آثار متفاوت‌تر، با نوآوری بیشتر و نگاه جدیدتر و ناب‌تری ارائه کرده بودند. اما به لحاظ تکنیک نوشتاری و اصول نمایشنامه‌نویسی آثار بزرگسال از قوت و استحکام بیشتری برخوردار بود.عضو هیئت انتخاب بخش نمایشنامه‌نویسی جشنواره تئاتر کودک و نوجوان با اشاره به اینکه با وجود زیاد بودن آثار دارای مضمون و قصه‌ی تکراری، نمایشنامه‌های خوبی هم برای این بخش از جشنواره ارسال شده بود که کاملا به‌روز بود و مسائل تازه و امروزی کودکان و نوجوانان مثل فاصله میان دنیای کودکان و نوجوانان با بزرگسالان، فضای مجازی، ارتباط با هم‌سالان، مسائل و مشکلات درسی و غیره را مطرح می‌کرد، گفت: تعداد قابل توجهی از آثار هم سعی در احیای سنت‌ها به‌خصوص آداب و سنن فراموش‌شده داشتند، اما کمتر نویسنده‌ای توانسته بود به درستی و با نگاهی تحلیلی و موشکافانه به این موضوع بپردازد و همان نگاه سطحی و سرسری باعث شده بود، اثر نتواند شناخت صحیحی از مضمون مورد نظرش را به مخاطب ارائه کند.فدایی حسین در پاسخ به این سوال که از نگاه شما تفاوت تئاتر کودک با تئاتر بزرگسال چیست، گفت: در تمامی مباحث پیرامون تفاوت تئاتر کودک و نوجوان با بزرگسال یک وجه تمایز مطرح می‌شود و آن فرق تماشاگر کودک و نوجوان با بزرگسال است. در واقع به همان نسبت که بین تماشاگر تئاتر کودک و نوجوان و تماشاگر تئاتر بزرگسال تفاوت وجود دارد، آثار تولیدی در این حوزه هم متفاوت است.
این تفاوت در تمام عناصر شکل‌دهنده به تئاتر از مضمون و محتوا گرفته تا داستان‌پردازی، شخصیت‌های نمایشی، زبان و ادبیات گفتاری، نوع بازیگری، کارگردانی، طراحی صحنه و لباس، نورپردازی، موسیقی و جلوه‌های صوتی و حتی در شیوه‌ی اجرایی، وجود دارد. تمام این عناصر وقتی قرار است با مخاطب کودک و نوجوان سروکار داشته باشیم، می‌بایست متناسب با سطح آگاهی و ویژگی‌های شخصیتی مخاطب تنظیم شود. به‌طور مثال در انتخاب مضمون و محتوا بایست سراغ مسائلی رفت که مبتلا به کودکان و نوجوانان باشد. که این نیاز به شناخت هنرمند این عرصه با دغدغه‌ها و مسائل این قشر از مخاطبان دارد. هنرمند حوزه‌ی تئاتر کودک و نوجوان باید بداند بچه‌ها در هر رده‌ی سنی که هستند با چه مسائل و مشکلاتی مواجه‌اند؟ از مسائل مربوط به محیط خانواده گرفته تا مدرسه و همین‌طور مسائل مربوط به دوستان و ارتباطات اجتماعی.او اضافه کرد: از سوی دیگر هنرمند عرصه تئاتر کودک و نوجوان باید بداند چه داستان‌هایی برای این مخاطبان جذاب است؟ آن‌ها از چه نوع شخصیت‌های نمایشی استقبال می‌کنند و با آنان همراه می‌شوند؟ حتی رده‌ی سنی مخاطب هم در این گونه‌ی نمایشی مهم است، چرا که مسائل رده‌ی سنی خردسال با کودک و کودک با نوجوان فرق می‌کند. به عنوان مثال خردسالان از نمایش‌هایی که در آن عنصر تکرار، ریتم و موسیقی، حرکت و زبان بدن به‌کار گرفته شده بیشتر استقبال می‌کنند. بچه‌های مقطع سنی کودک، قصه‌پردازی بخصوص قصه‌های کهن که با نگاه امروزی مطرح می‌شود، داستان‌های جن و پری، جادو و فضاهای فانتزی و از این دست را بیشتر دوست دارند. درحالی‌که مخاطب نوجوان از داستان‌های واقعی با ترکیبی از خیال، فضاهای علمی تخیلی و مانند آن استقبال می‌کند.
این پژوهشگر و نویسنده تئاتر در ادامه با تاکید بر اهمیت توجه به سن مخاطب در اجرای یک نمایش، گفت: هرچه سن بچه‌ها پایین‌تر باشد به‌خاطر تجربه‌ی محدودی که دارند عناصر شفاف‌تر و ساده‌تر هستند، زبان گویاتر و ترکیب عناصری مثل رنگ، بافت و نور زنده‌تر و مجزاتر است. اما هر چه سن بچه‌ها بالا می‌رود می‌توان از پیچیده‌گی‌ها و عناصر و زبان استعاری استفاده‌ی بیشتری کرد.او افزود: در استفاده از شیوه‌ی اجرایی هم سن مخاطب مهم است. در نمایش‌های خردسال و کودکان، ارتباط مستقیم و به‌کارگیری مشارکت در اجرا می‌تواند مؤثرتر باشد و اساسا بچه‌ها در سنین پایین‌تر از مشارکت در اجرا استقبال بیشتری می‌کنند. هرچند سن مخاطب در نوع مشارکت هم تأثیرگذار است. به‌عنوان مثال بچه‌های سنین پایین‌تر از مشارکت کلامی مانند سؤال و جواب و مشارکت گروهی مثل هم‌آوایی و هم‌سرایی بیشتر استقبال می‌کنند و کودکان مشارکت فیزیکی و ایفای نقش را بیشتر دوست دارند.بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان با شعار «تئاتر، تمرین ناب زندگی» و با هدف تقویت همدلی و همراهی، رشد آگاهی و اعتماد به نفس فرزندان ایران زمین از طریق نمایش، به دبیری امیر مشهدی عباس، اسفندماه سال ۱۴۰۲ در شهر تاریخی اردکان یزد برگزار می‌شود.